Վերջերս ավելացված
Ծաղկեվանք
Կարբի, Արագածոտն, ՀՀ
0.0/5
Vanevan Monastic Complex (2)
Արծվանիստ, Գեղարքունիք, ՀՀ
0.0/5
Նմանատիպ առաջարկներ
Ծաղկեվանք
Կարբի, Արագածոտն, ՀՀ
0.0/5
Vanevan Monastic Complex (2)
Արծվանիստ, Գեղարքունիք, ՀՀ
0.0/5
Ձեզ մոտիկ
353789222_3499758453603350_790249102150035827_n
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Ուղևորափոխադրումներ
1655204051754
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Զբոսավարներ
wine republic
Թամանյան 2, Երևան, ՀՀ
0.0/5
Սնունդ
438031787_397949819717688_4076234193758848353_n
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Իրադարձություններ

Հովհաննավանք

Վարկանիշ 
0.0/5
թարմացում 
Սպտ 21, 2025
Hovhannavank (1)
Տեսակը

Վանք

Ծովի մակ․-ից բարձր

1321 մ

Ռեսուրս

Բնական

Հասանելիություն

Հեշտ

ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

📍 Վայրը - Արագածոտնի մարզ, Օհանավան գյուղ, Քասախ գետի կիրճի աջ եզրին, Երևանից մոտ 30 կմ հեռավորության վրա։
🕰️ Ժամանակաշրջանը - Ըստ ավանդության հիմնադրվել է 3-4-րդ դարերում Գրիգոր Լուսավորչի կողմից։ Գլխավոր կառույցները՝ 5-րդ դարի բազիլիկ, 13-րդ դարի Կաթողիկե եկեղեցի և գավիթ։
🌐 Կոորդինատներ - 40.333° N, 44.383° E
🏰 Այլ անվանումներ - Ամատունյաց Սուրբ Կարապետ, Անավանք, Սուրբ Հովհաննեսի վանք, Հանավանք, Հավանավանք, Սուրբ Հովհաննես, Սուրբ Հովհաննես Կարապետի վանք, Սյուղի կամ Սովի վանք, Օհանավանք։
🌿 Այցելելու լավագույն ժամանակահատվածը - Գարնան վերջից մինչև ուշ աշուն, երբ կիրճի բնությունը գեղատեսիլ է:
🛤️ Ինչպես հասնել՝ - Երևանից Աշտարակի խճուղով շարժվել դեպի Օհանավան գյուղ։ Վանքը գտնվում է գյուղի մոտ, կիրճի եզրին, մեքենայով հնարավոր է մոտենալ մինչև եկեղեցու տարածք։

ԱԿՆԱՐԿ

Հովհաննավանքը Հայաստանի միջնադարյան ճարտարապետության նշանակալի հուշարձաններից է, որը հայտնի է իր գեղատեսիլ դիրքով և հարուստ պատմամշակութային ժառանգությամբ։ Վանքը դարեր շարունակ եղել է հոգևոր, կրթական և մշակութային կենտրոն․ այստեղ գործել են դպրոցներ, գրչության և արվեստի կենտրոններ։ Կենտրոնագմբեթ Կաթողիկե եկեղեցին համարվում է հայկական միջնադարյան ճարտարապետության գլուխգործոցներից մեկը։ Գավիթը իր հզոր սյունաշարերով ու ռոտոնդայով առանձնանում է Հայաստանի նույնատիպ կառույցների մեջ։ Հովհաննավանքում պահպանվում են մոտ 100 վիմագիր արձանագրություններ, որոնք վկայում են հազարամյակների պատմության և կրթական ժառանգության մասին։

ԱՆՎԱՆ ԾԱԳՈՒՄՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Վանքը տարբեր ժամանակներում ունեցել է անվանման բազմաթիվ տարբերակներ։ Սկզբնապես այն կոչվել է Սյուղի կամ Սովի վանք՝ ի պատիվ վանահայր Սյուղի։ Ժողովուրդը գործածել է նաև Հաննավանք։ 17-րդ դարի պատմիչ Առաքել Դավրիժեցու վկայությամբ, ներկայիս «Հովհաննավանք» անվանումը կապված է վանքի առաջնորդ Հովհաննի հետ, որին Ղազար Փարպեցին կարգել էր որպես վանքի առաջնորդ։ Տարբեր աղբյուրներում հանդիպում են նաև այլ անվանումներ՝ Ամատունյաց Սուրբ Կարապետ, Անավանք, Սուրբ Հովհաննու Կարապետի վանք, Օհանավանք և այլն։

ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ

Ըստ ավանդության, համալիրի տարածքում սկզբնապես կանգնած է եղել Աստղիկ աստվածուհու մեհյանը։ Դրա հիմքերի վրա Գրիգոր Լուսավորիչը 4-րդ դարում կառուցել է Սուրբ Կարապետ բազիլիկ եկեղեցին և այնտեղ ամփոփել Հովհաննես Մկրտչի մասունքները։ Եկեղեցու կառուցմանը օժանդակել է Տրդատ III թագավորը։ Տարածքը հետագայում դարձել է Կամսարականների, Մամիկոնյանների և Պահլավունիների կալվածք։ Ներսես Մեծ կաթողիկոսի նախաձեռնությամբ այստեղ տեղափոխվել են Սուրբ Գևորգ Զորավարի մասունքները, որոնք պահվել են մինչև 16-րդ դար։ 1216-1221 թվականներին իշխան Վաչե Ա Վաչուտյանը կառուցել է վանքի գլխավոր Կաթողիկե եկեղեցին։ Այն խաչաձև հատակագծով, կենտրոնագմբեթ կառույց է, որի մեջ առանձնանում են կրկնահարկ ավանդատները և հարուստ հարթաքանդակները։ Եկեղեցու շքամուտքի բարավորի բարձրաքանդակներում պատկերված է «Իմաստուն և հիմար կույսերի առակը» (Մատթեոս 25:1-13), ինչը եզակի օրինակ է հայկական միջնադարյան քանդակագործության մեջ։ Եկեղեցու գմբեթը և արևմտյան պատը կործանվել էին 1918 թ․ երկրաշարժից, սակայն 1980-1990-ականներին վերականգնվել են։ 1240-ականներին Վաչեի որդին՝ Քուրդ Ա Վաչուտյանը, կնոջ՝ Խորիշահի հետ, նախաձեռնել է վանքի գավթի շինարարությունը, որն ավարտվել է 1250 թվականին։ Գավիթը պատկանում է քառասյուն տիպին և առանձնանում է իր ընդարձակ դահլիճով, մեծ ռոտոնդայով ու բազմաշերտ զարդաքանդակներով։ 1243 թ․ Հովհաննավանքում Կաթողիկոս Կոնստանդին Ա Բարձրաբերդցու կողմից ստեղծվել է Ամբերդի եպիսկոպոսական թեմը, որը գործել է մինչև 14-րդ դարը։ Հետագայում այն հայտնի էր որպես Հովհաննավանքի թեմ և կարևոր դեր է ունեցել հայ եկեղեցական կյանքում, հատկապես 1441 թ․ Մայր Աթոռը Կիլիկիայից Էջմիածին տեղափոխելու ժամանակ։ Վանքը դարեր շարունակ վայելել է իշխանական տների աջակցությունը և շրջապատված է եղել ամուր պարիսպներով ու աշտարակներով։ Այն ունեցել է ընդարձակ հողատարածքներ, այգիներ, արոտավայրեր, ձիթհանքեր ու ջրաղացներ, ինչը վկայում է վանքի տնտեսական հզորության մասին։ 17-րդ դարում Հովհաննավանքում ապրել և ստեղծագործել է պատմիչ Զաքարիա սարկավագ Քանաքեռցին, ով գրել է վանքի պատմությունը։ Վանքի գործունեությունը աստիճանաբար նվազել է և 19-րդ դարի սկզբներին դադարել է գործել։ Հովհաննավանքը միջնադարում եղել է ոչ միայն կրոնական, այլև կրթական և մշակութային կարևոր կենտրոն։ Վանքում գրված ու ընդօրինակված ձեռագրերից մոտ 20-ը պահպանվել են և այժմ պահվում են Մատենադարանում։

ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

Հովհաննավանքը կառուցված է ուղղանկյուն հատակագծով և բաղկացած է երեք հիմնական կառույցից՝ Սուրբ Կարապետ բազիլիկ եկեղեցի (4-րդ դար), Սուրբ Կարապետ Կաթողիկե եկեղեցի (13-րդ դար) և գավիթ (1250 թ․)։ Համալիրի տարածքը պարսպապատ է եղել՝ պաշտպանիչ աշտարակներով։ Հնագույն շերտը կազմում է միանավ բազիլիկ եկեղեցին, որն սկզբում փայտածածկ էր։ 573 թ․ վանահայր Աշոտ Դվինեցին այն վերակառուցել է՝ փոխարինելով փայտե ծածկը քարե թաղածածկով։ Շինության կառուցվածքում կիրառվել է սև և գորշ տուֆ։ Գլխավոր Կաթողիկե եկեղեցին 13-րդ դարի հայկական ճարտարապետության տիպիկ օրինակ է։ Խաչաձև հատակագծով և կենտրոնագմբեթ այս եկեղեցին աչքի է ընկնում հարթաքանդակներով ու բուսազարդերով։ Խորանի ավանդատներից մեկում պահպանվել է գաղտնուղի, որը իջնում է դեպի Քասախի ձորը՝ ծառայելով որպես փախուստի կամ թաքնվելու ճանապարհ։ Գավիթը կից է եկեղեցուն արևմուտքից։ Այն քառասյուն մեծ դահլիճ է՝ կենտրոնական ռոտոնդայով։ Գավիթում տեղադրված են խաչքարեր, իսկ արտաքին ճակատները զարդարված են եռակամարային ձևավորումներով։ Հետագայում այստեղ թաղվել է նաև բարերար իշխան Քուրդ Վաչուտյանը։ Վանքի հարավարևմտյան կողմում գտնվում է հուշասյուն կոթողը, որը, ըստ Զաքարիա Քանաքեռցու, հիմնադրվել է Գրիգոր Լուսավորչի կողմից։ Այն վերականգնվել է 1990-ականներին։

ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՒՄ

Հովհաննավանքի կառույցները դարերի ընթացքում բազմիցս վնասվել են երկրաշարժերից ու թշնամական արշավանքներից։ Առավել ծանր վնասը հասցվել է 1918 թ․ երկրաշարժից, երբ ավերվել է Կաթողիկե եկեղեցու գմբեթն ու արևմտյան պատը։ 20-րդ դարում վանքի տարածքում իրականացվել են մեծածավալ պեղումներ ու վերականգնողական աշխատանքներ։ 1980-1990-ական թթ․ վերականգնվել են Կաթողիկե եկեղեցու գմբեթն ու վեղարը՝ հիմնվելով Զաքարիա սարկավագի նկարագրությունների վրա։ Նույն ժամանակահատվածում վերանորոգվել է նաև հուշասյուն կոթողը։ Այսօր Հովհաննավանքը պահպանվում է որպես պատմամշակութային հուշարձան։ Այն գրանցված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակում ու հանդիսանում է կարևոր ուխտավայր և զբոսաշրջային ուղղություն։

ՏԵՂԱԿԱՆ ԼԵԳԵՆԴՆԵՐ

Ըստ ավանդության՝ Հովհաննավանքի տարածքում մինչև քրիստոնեության ընդունումը կանգնած է եղել Աստղիկ աստվածուհու մեհյանը։ Հեթանոսական պաշտամունքի ավանդույթները հետագայում փոխարինվել են քրիստոնեական ծիսակարգով, երբ Գրիգոր Լուսավորիչը 4-րդ դարում այստեղ հիմնադրել է Սուրբ Կարապետ բազիլիկ եկեղեցին։

Ըստ մեկ այլ ավանդույթի՝ Գրիգոր Լուսավորչի ձեռամբ կառուցված եկեղեցում ամփոփվել են Հովհաննես Մկրտչի մասունքները, ինչի շնորհիվ վանքը դարեր շարունակ համարվել է հրաշագործ ուխտատեղի։

Տարածված է նաև համոզմունք, որ վանքի բակում կանգնած հուշասյունը նվիրված է վանահայր Աշոտ Դվինեցուն, որը 6-րդ դարում փայտե տանիքը փոխարինել է քարե թաղով։ Այս սյունը մինչև 17-րդ դար կանգուն է մնացել և համարվել է գյուղի ուխտագնացության վայր։

Մեկ այլ ավանդության համաձայն՝ Կաթողիկե եկեղեցու խորանի ավանդատանից իջնող գաղտնուղին, որն ուներ դեպի կիրճ տանող 7 ուղիներ, ապահովում էր անվտանգ տեղափոխոություն դեպի Քասախի կիրճի ժայռափոր քարանձավեր։ Ըստ լեգենդի՝ այնտեղ ապաստանել են վանականները հարձակումների ժամանակ և պահել են սուրբ մասունքները։ Երկրաշարժի հետևանքով ուղիները փակվել են, սակայն գաղտնուղու մուտքը պահպանվել է եկեղեցու խորանի հետնամասում։

Հարմարություններ

Սանհանգույցներ
Կայանատեղի
Պիկնիկի տարածքներ
Տեղեկատվական ցուցանակներ
Բացօթյա հանգստի գոտիներ
Թույլատրելի
Էքսկուրսիաներ
Մոտակայքում

13-րդ դարի վանական համալիր՝ Սաղմոսավան գյուղում, Քասախի կիրճի եզրին։ Համալիրում տեսանելի են Սուրբ Սիոն եկեղեցին, գավիթը և փոքր գրատունը, իսկ դիտակետերից բացվում են գեղեցիկ տեսարաններ դեպի կիրճն ու Արագածը։

7-րդ դարի ամրոց՝ Արագած լեռան լանջերին, հայտնի որպես Ամբերդի ամրոց։ Բացառիկ է իր միջնադարյան ռազմական ճարտարապետությամբ ու վեհաշուք տեսարաններով։

Տարածաշրջանի առաջատար գիտական կենտրոններից մեկը, որն աշխարհում հայտնի է իր աստղագիտական բացահայտումներով։ Այցելուները կարող են շրջել աստղադիտարանի կառույցներով և վայելել մաքուր գիշերային երկինքը։

Հայկական այբուբենի ստեղծողի՝ Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանի վայրը։ Գյուղի եկեղեցին կառուցված է նրա դամբարանի վրա և դարձել է հայ ինքնության ու գրագիտության խորհրդանիշ։

Պատմական քաղաք՝ հարուստ միջնադարյան եկեղեցիներով, քարե կամուրջներով և ավանդական տներով։ Այն նաև հիանալի վայր է համտեսելու տեղական խոհանոցը և զգալու Արագածոտնի մշակութային կյանքը։

Նկարներ

Նկարների հեղինակը՝ © Հայկական Տուրիստական Տեղեկատու

Վայրը

Տեսակը
Տեսակը
Հասանելիություն
Հասանելիություն
Հարմարություններ
Հարմարություններ

ԱՆՎՃԱՐ

✓ Տևողությունը՝ անսահմանափակ
✓ Հիմնական կոնտակտային տվյալներ՝

  • Էլ․ հասցե
  • Հեռախոսահամար
  • Հասցե

✓ Սահմանափակ զտիչներ
✓ Նորությունների ծանուցումներ

ԿԻՍԱՄՅԱԿԱՅԻՆ

✓ Տևողությունը՝ 6 ամիս
✓ Ներառում է մանրամասն տեղեկատվություն`

  • Նկարագրության բաժին
  • Կոնտակտային բաժին
  • Պատկերասրահ բաժին
  • Ծառայությունների բաժին
  • Կարծիքների բաժին

✓ Նորությունների ծանուցումներ
✓ Ընդլայնված զտիչներ

AMD 40,000

ՏԱՐԵԿԱՆ

✓ Տևողությունը՝ 12 ամիս
✓ Ներառում է մանրամասն տեղեկատվություն`

  • Նկարագրության բաժին
  • Կոնտակտային բաժին
  • Պատկերասրահ բաժին
  • Ծառայությունների բաժին
  • Կարծիքների բաժին

✓ Նորությունների ծանուցումներ
✓ Ընդլայնված զտիչներ
✓ 20% զեղչ առաջին տարվա համար

AMD 75,000

Պատասխանատվության իրազեկում Հայկական տուրիստական տեղեկատու կայքի համար

  1. Ընդհանուր իրազեկում

«Հայկական տուրիստական տեղեկատուն» տրամադրում է հարթակ զբոսաշրջության հետ կապված բիզնեսների, այդ թվում՝ հյուրանոցների, տուրիստական գործակալությունների և գիդերի համար՝ իրենց ծառայությունները ներկայացնելու համար։ Կայքում տեղադրված տեղեկատվությունը տրամադրվում է երրորդ կողմի գովազդատուների կողմից, և Հայկական տուրիստական տեղեկատուն պատասխանատվություն չի կրում կայքում առկա բովանդակության կամ ծառայությունների որակի համար։

  1. Պատասխանատվության սահմանափակում

Հայկական տուրիստական տեղեկատուն պատասխանատվություն չի կրում կայքում առկա բովանդակության կամ ծառայությունների օգտագործումից կամ դրանց անհասանելիությունից առաջացած ուղղակի, անուղղակի, պատահական կամ հետևանքային վնասների համար։ Ընկերությունը չի երաշխավորում կայքում տեղադրված որևէ բիզնեսի կամ ծառայության մատչելիությունը, որակը, անվտանգությունը, օրինականությունը կամ համապատասխանությունը։ Օգտատերերը շփվում են գովազդատուների հետ սեփական ռիսկով։

  1. Գովազդատուների պատասխանատվությունը

Գովազդատուները բացառապես պատասխանատու են իրենց տրամադրած տեղեկատվության ճշգրտության համար, ներառյալ՝ նկարագրությունները, պատկերները և այլ բովանդակությունը, որը վերաբերում է իրենց բիզնեսին։ Հայկական տուրիստական տեղեկատուում ներկայացված ծառայությունների կամ բիզնեսների հետ կապված ցանկացած վեճ, պահանջ կամ իրավական խնդիր պետք է լուծվի անմիջապես օգտատիրոջ և գովազդատուի միջև։ Հարթակը չի մասնակցում վեճերի կարգավորմանը և որևէ պատասխանատվություն չի կրում դրանց լուծման համար։

  1. Արտաքին հղումներ

Հայկական տուրիստական տեղեկատու կայքում կարող են լինել այլ կայքերի հղումներ, որոնք չեն կառավարվում կամ վերահսկվում ընկերության կողմից։ Ընկերությունը պատասխանատվություն չի կրում երրորդ կողմի կայքերի բովանդակության, գաղտնիության քաղաքականության կամ գործունեության համար։

  1. Փոփոխություններ և թարմացումներ

Հայկական տուրիստական տեղեկատուն իրավունք ունի ցանկացած պահի առանց նախնական ծանուցման փոփոխել, թարմացնել կամ հեռացնել կայքում առկա բովանդակությունը։ Գովազդատուներին խորհուրդ է տրվում պարբերաբար ստուգել կայքը՝ վերջին տեղեկությունների և թարմացումների համար։

  1. Օրենքների պահպանություն

Օգտատերերը և գովազդատուները պարտավոր են պահպանել կայքի օգտագործման համար կիրառելի բոլոր օրենքներն ու կանոնակարգերը։ Հայկական տուրիստական տեղեկատուն պատասխանատվություն չի կրում օգտատերերի կամ գովազդատուների կողմից իրականացված խախտումների համար, ներառյալ՝ խարդախությունը, կեղծ տեղեկատվության տրամադրումը կամ օրինական պարտավորությունների խախտումը։

  1. Ինտելեկտուալ սեփականություն

Հայկական տուրիստական տեղեկատուի վրա տեղադրված բոլոր ապրանքային նշանները, լոգոները, դիզայնի տարրերը և այլ նյութերը ընկերության սեփականությունն են։ Այս նյութերի չարտոնված օգտագործումը, վերարտադրությունը կամ տարածումը խստիվ արգելվում է։

Օգտագործելով Հայկական տուրիստական տեղեկատու կայքը, օգտատերերն ու գովազդատուները հաստատում են, որ հասկանում և համաձայնում են վերոնշյալ սկզբունքների հետ։