Վերջերս ավելացված
Tatev Great Hermitage (4)
Տաթև, Սյունիք, ՀՀ
0.0/5
Քաղաք Ջերմուկ
Jermuk, Vayots Dzor, RA
0.0/5
Tsaghkevank (4)
Կարբի, Արագածոտն, ՀՀ
0.0/5
Նմանատիպ առաջարկներ
Tatev Great Hermitage (4)
Տաթև, Սյունիք, ՀՀ
0.0/5
Քաղաք Ջերմուկ
Jermuk, Vayots Dzor, RA
0.0/5
Tsaghkevank (4)
Կարբի, Արագածոտն, ՀՀ
0.0/5
Ձեզ մոտիկ
353789222_3499758453603350_790249102150035827_n
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Ուղևորափոխադրումներ
1655204051754
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Զբոսավարներ
wine republic
Թամանյան 2, Երևան, ՀՀ
0.0/5
Սնունդ
438031787_397949819717688_4076234193758848353_n
Երևան, ՀՀ
0.0/5
Իրադարձություններ

Սբ․ Հովհաննես Մատուռ

Վարկանիշ 
0.0/5
թարմացում 
Սպտ 12, 2025
Սբ․ Հովհաննես Մատուռ
Տեսակը

Ժամատուն

Ծովի մակ․-ից բարձր

2157 մ

Ռեսուրս

Պատմական

Հասանելիություն

Միջին

ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

📍 Վայրը - Լոռու մարզ, Փամբակի լեռնաշղթա, Սրբի/Ճգնավոր լեռան գագաթային հատված, Հարթագյուղից ≈1 կմ Արևելք (մոտ է նաև Ծաղկաբեր և Մեծ Պարնի գյուղերին)։
🕰️ Ժամանակաշրջանը - Միջնադարյան ուխտատեղի․ ներկայիս մատուռը վերաշինվել է 1958 թ.
🌐 Կոորդինատներ - մոտ. 40.85° N, 44.54° E
🏰 Այլ անվանումներ - «Սուրբ Ղալթաղչի», «Ծաղկաբերի Սուրբ Հովհաննես», «Զորավոր Սուրբ Հովհաննես»։
🌿 Այցելելու լավագույն ժամանակահատվածը - ուշ գարնանից ուշ աշուն (բարձրության, ուժեղ քամիների և եղանակային կտրուկ փոփոխությունների պատճառով ձմռանը վերելքի պայմանները բարդ են)։
🛤️ Ինչպես հասնել՝ - մեքենայով մինչև Հարթագյուղ, ապա մոտ 3 կմ քայլքով սարն ի վեր դեպի գագաթ։ Ցանկալի է կրել հարմարավետ կոշիկներ, ունենալ ջուր, եղանակին համապատասխան հանդերձանք։ Անհրաժեշտ է խուսափել խոնավ եղանակային պայմաններում բարձրանալուց։

ԱԿՆԱՐԿ

Սուրբ Հովհաննես մատուռը Փամբակի լեռնաշղթայի Սրբի (Ճգնավոր) լեռնագագաթի վրա գտնվող ուխտավայր է, որը գտնվում է Լոռու մարզի Հարթագյուղ գյուղից մոտ 1 կմ արևելք՝ 2157 մետր բարձրության վրա։ Վայրն առանձնանում է իր բարձրլեռնային դիրքով և մատուռը շրջապատող խաչքարերի բազմությամբ՝ ձևավորելով յուրօրինակ հոգևոր միջավայր։

ԱՆՎԱՆ ԾԱԳՈՒՄՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հարթագյուղը պատմականորեն հայտնի է «Ղալթաղչի» անունով, որը թուրքերեն նշանակում է «թամբագործ»՝ մատնանշելով գյուղի բնակիչների հին զբաղմունքը։ Այդ իսկ պատճառով մատուռը հաճախ կոչվում է «Ղալթաղչի Սուրբ»։ «Ծաղկաբերի Սուրբ Հովհաննես» անվանումը կապվում է հարևան գյուղի՝ Ծաղկաբերի անվան հետ, իսկ Սուրբ Հովհաննես մատուռ կոչվում է քանի որ սրբավայրը նվիրված է Հովհաննես Մկրտչին։

ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ

Ըստ ավանդության՝ Հովհաննես Մկրտչի մասունքը Հայաստան է բերվել 13-րդ դարում հայ և եզդի զորավարների նախաձեռնությամբ, և դրա մի մասը ամփոփվել է հենց այս գագաթին։ Սկզբում այնտեղ խաչ է կանգնեցվել, որը հետագայում փոխարինվել է մատուռով։ Խորհրդային տարիներին մատուռը երեք անգամ պայթեցվել ու այրվել է, սակայն ամեն անգամ հարթագյուղցիների ջանքերով վերականգնվել է։ Վերջին վերաշինությունը տեղի է ունեցել 1958 թվականին։ Սրբավայրն անցյալում եղել է Ալեքսանդրապոլի գավառի Վարդավառյան ամենանշանավոր ուխտատեղիներից։ Մատուռին անդրադարձել են Հովհաննես Շիրազը իր նամակներում և բանաստեղծություններում, ինչպես նաև Գեորգի Գյուրջիևը իր «Հայտնի մարդկանց հետ» գրքում։

ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

Մատուռը փոքր, քարաշեն, մեկ սենյակից բաղկացած կառույց է։ Ներսում տեղադրված են խաչեր, սրբապատկերներ և մոմավառության հարմարություններ։ Շրջակայքում ձևավորվել է խաչքարերի պուրակ, որոնք տեղադրվել են մատուռ այցելող ուխտավորների կողմից։ Տարեցտարի պուրակն ընդլայնվում է և միայն 2005 թվականից սկսած այստեղ տեղադրվել է ավելի քան 250 խաչքար՝ յուրաքանչյուրն իր պատմությամբ։

ԶԲՈՍԱՇՐՋՈՒԹՅՈՒՆ

Մատուռը հասանելի է կարճ, բայց բավականին բարդ թեքության քայլարշավով։ Քայլարշավի ընդհանուր տևողությունը 1.5-2 ժամ է կախված եղանակային պայմաններից և ֆիզիկական պատրաստվածությունից։ Ճանապարհը տանում է դեպի բաց լեռնագագաթ, որտեղից երևում են Փամբակի լեռնաշղթայի և շրջակա հովիտների գեղեցիկ տեսարանները, իսկ պարզ եղանակի պարագայում նաև Արագած լեռը։ Տարածքը հատկապես մարդաշատ է դառնում Վարդավառի տոնին, երբ հազարավոր ուխտավորներ հարակից բնակավայրերից այցելում են սրբավայր։ Մատուռի այցելությունը կարելի է համադրել Սաղմոսավանքի, Հովհանավանքի, Ապարանի Սբ Խաչի և Տառերի պուրակի հետ։

ՏԵՂԱԿԱՆ ԼԵԳԵՆԴՆԵՐ

Մատուռի հրաշագործ ուժի մասին պատմությունները բազմաթիվ են։ Տարածված է հավատալիքը, որ այստեղից բխող ուժը բուժիչ է հիվանդների համար, օրհնություն՝ զավակ չունեցող ընտանիքների համար և զորություն՝ ուխտավորների երազանքները իրականացնելու համար։ Խաչքարեր կանգնեցնելու ավանդույթը պայմանավորված է հենց այս պատմություններով․ մարդիկ, ում ցանկությունները կատարվել են, վերադարձել են և նվիրաբերել խաչքար։

Հարմարություններ

Կայանատեղի
Պիկնիկի տարածքներ
Թույլատրելի
Էքսկուրսիաներ
Մոտակայքում

Հայաստանի ամենահին եկեղեցիներից, դասական բազիլիկ կառուցվածքով՝ հայտնի իր ճարտարապետական արժեքով։

Բացօթյա հուշահամալիր, որտեղ գեղեցիկ բնապատկերների մեջ կանգնեցված են Մեսրոպ Մաշտոցի ստեղծած հայոց այբուբենի տառերը։

Քասախի կիրճի եզրին գտնվող վանական համալիր, որը հայտնի է իր շքեղ տեղադիրքով և հարուստ պատմությամբ։

Քասաղ գետի կիրճի վրա գտնվող հարուստ զարդաքանդակներով և միջնադարյան արձանագրություններով վանք։

Գեղատեսիլ արհեստական լիճ, հարմար հանգստի և լուսանկարների համար, հատկապես ամռան ամիսներին։

Նկարներ

Լուսանկարները հեղինակային իրավունքի առարկա են և կարող են օգտագործվել միայն նշելով բնօրինակ աղբյուրը։

Վայրը

Տեսակը
Տեսակը
Հասանելիություն
Հասանելիություն
Հարմարություններ
Հարմարություններ