Տաթևի վանական համալիր

ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ԱՅՑԵԼՈՒՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ

Կոորդինատներ՝ 39°25'13" հս.լ., 46°15'30" արև.ե.
Մուտք` Գտնվում է Հայաստանի հարավում՝ Տաթև գյուղի մոտ, Երևանից մոտ 280 կմ հեռավորության վրա: Տաթև հասնելու համար հասանելի են տաքսի ծառայություններ։ 

ԱԿՆԱՐԿ

Տաթևի վանքը, որը գտնվում է Հայաստանի հարավում՝ Որոտան գետի կիրճի եզրին, միջնադարյան հայկական ճարտարապետության ամենանշանավոր հուշարձաններից է։ Հիմնադրվել է 9-րդ դարում և ծառայել է որպես կարևոր հոգևոր, կրթական և մշակութային կենտրոն։ Այստեղ է գործել Տաթևի համալսարանը, որում դասավանդել են շատ հայտնի գիտնականներ և փիլիսոփաներ։ Շրջապատված լինելով հիասքանչ բնական լանդշաֆտներով՝ վանքը պարտադիր այցելության վայր է բոլոր այն զբոսաշրջիկների և ուխտավորների համար, ովքեր հետաքրքրված են Հայաստանի պատմությամբ ու հայկական մշակույթով։

ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Կառուցվածք: Վանական համալիրը ներառում է մի քանի կառույցներ, ինչպիսիք են Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին, սեղանատունը, զանգակատունը և վանականների բնակատեղիները։ Համալիրը շրջապատված է բերդապարիսպներով, որոնք միջնադարում ծառայել են պաշտպանական նպատակների։
Գմբեթ և Թաղեր: Գլխավոր եկեղեցին ունի մեծ կենտրոնական գմբեթ, իսկ կամարներն ու թաղերը ստեղծում են տարածական ներդաշնակություն և վեհություն։
Զարդարանքներ: Վանքը հայտնի է իր համեստ, բայց նրբագեղ զարդարանքներով։ Քարե փորագրությունները ներառում են խաչեր, բարդ նախշեր և գրություններ, ինչպես նաև հայտնի «եպիսկոպոսաց սյունը», որը շարժվում է երկրաշարժերի ժամանակ՝ զգուշացնելով հնարավոր վտանգների մասին։

ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՒՄ

Իր պատմության ընթացքում Տաթևի վանքը ենթարկվել է բազմաթիվ ավերածությունների և անցել վերականգնման փուլերով։ Այն վնասվել է երկրաշարժերից և հարձակումներից, սակայն ձեռնարկվել են մեծ ջանքեր՝ վերականգնելու դրա կառուցվածքը և պահպանելու պատմական արժեքը։ Վերջին տարիների վերականգնողական նախագծերը, այդ թվում՝ աշխարհի ամենաերկար «Տաթևի թևեր» երկկողմանի ճոպանուղու կառուցումը, նոր կյանք են տվել այս վայրին՝ վանքը դարձնելով ավելի մատչելի այցելուների համար՝ միաժամանակ պահպանելով նրա մշակութային նշանակությունը։

ՏԵՂԱԿԱՆ ԼԵԳԵՆԴՆԵՐ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹ

«Տաթև» անվանումը կապված է տեղական լեգենդի հետ։ Ըստ պատմության՝ երբ ճարտարապետը ավարտել է վանքի կառուցումը, նա Աստծուց խնդրել է «թևեր տալ» իրեն, որպեսզի թռչի և տեսնի իր ստեղծագործությունը վերևից։ «Տաթև» անվանումը ծագում է «տա թև» հայերեն արտահայտությունից։