Ի՞նչ է Հալալ սնունդը և որտեղ գտնել այն Հայաստանում
Հայաստանը՝ իր հարուստ պատմությամբ, շքեղ լանդշաֆտներով և ջերմ հյուրընկալությամբ, գնալով ավելի պահանջված ուղղություն է դառնում աշխարհի տարբեր ծայրերից ժամանող ճանապարհորդների համար։ Մուսուլման այցելուների համար հալալ սնունդ գտնելը նրանց ճանապարհորդության կարևոր մասն է։ Թեև Հայաստանը քրիստոնյա երկիր է, այնուամենայնիվ, այստեղ հնարավոր է գտնել ռեստորաններ, որոնք առաջարկում են հալալ սնունդ և գտնվում են մայրաքաղաք Երևանում։
Նույնիսկ եթե ռեստորանը ամբողջությամբ հալալ չէ, այնուամենայնիվ զբոսաշրջիկները կարող են գտնել հալալ սննդատեսակներ ճաշացանկում։ Շատ հաստատություններ կարող են առաջարկել համապատասխան ուտեստներ և պատրաստ են հաշվի առնել հյուրի նախասիրությունները և կրոնական պահանջմունքները։ Այցելուները կարող են պատվիրել ուտեստներ առանց ալկոհոլի, խոզի մսի կամ այլ ոչ հալալ բաղադրիչների՝ ապահովելով համեղ, առանց անհանգստության և հաճելի սննդի փորձառություն։
Ի՞նչ է Հալալ սնունդը
Արաբերեն «հալալ» (حلال) բառը նշանակում է թույլատրելի, օրինական՝ ըստ իսլամական օրենքների։ Հալալ միսը պետք է ձեռք բերվի և պատրաստվի Ղուրանի և Հադիսի կանոններին համապատասխան։
Հալալ մսի հիմնական սկզբունքները
✅ Կենդանին պետք է առողջ լինի մորթվելուց առաջ։
✅ Մորթումը պետք է իրականացվի մուսուլմանի կողմից, ով պետք է տա Ալլահի անունը մորթման պահին։
✅ Մորթի ժամանակ պետք է արագ կտրվեն կոկորդը, շնչափողը և հիմնական արյունատար անոթները, ապահովելով արագ և հեշտ մահ։
✅ Ամբողջ արյունը պետք է հեռացվի, քանի որ արյան օգտագործումը արգելված է (հարամ)։
✅ Միսը պետք է չմշակվի կամ առնչվի «հարամ բաղադրիչներին», օրինակ՝ դիպչի խոզի մսին կամ պատրաստված լինի ալկոհոլ պարունակող հեղուկներով։
Այս գործընթացը հայտնի է որպես «Դաբիհա» կամ «Զաբիհա» (Դաբիհա-ի ոչ ստանդարտ փոխակերպումն է, հիմնականում օգտագործվում է Հարավային Ասիայում, Հյուսիսային Ամերիկայում և Մեծ Բրիտանիայում) և համարվում է իսլամական մորթման մեթոդը։
Հալալ սնունդը բխում է իսլամական դիետիկ օրենքներից, ինչը նշանակում է, որ այն պատրաստվում է Ղուրանի կանոններին համապատասխան և բացառում է հետևյալը՝
- Անթույլատրելի է խոզի միսը,
- Ուտեստի բոլոր բաղադրիչները պետք է լինեն մաքուր և չառընչվեն ոչ-հալալ հումքի։
Ինչու՞ են որոշ մսատեսակներ համարվում ոչ-հալալ (Հարամ)
Իսլամում որոշ մսատեսակներ արգելված են կրոնական, էթիկական և առողջապահական պատճառներով։ Խոզի միսը և դրա բոլոր արտադրանքները խստիվ արգելված են (Ղուրան 2:173, 5:3, 6:145): Սատկած կենդանիները և արյունը նույնպես համարվում են հարամ, քանի որ պարունակում են աղտոտիչներ։ Գիշատիչ կենդանիները, ինչպիսիք են առյուծները, գայլերը և բորենիները, ինչպես նաև գիշատիչ թռչունները, այդ թվում՝ արծիվները, բազեները և անգղները, արգելված են, քանի որ դրանք սնվում են հում մսով և արյունով։ Բացի այդ, սողունները և երկկենցաղները, ինչպիսիք են օձերը, կոկորդիլոսները և գորտերը, համարվում են ոչ մաքուր։ Տնային էշերն ու ջորիները հարամ են, մինչդեռ զեբրերը համարվում են հալալ։ Թեև ծովամթերքների մեծ մասը հալալ է, վնասակար տեսակները, ինչպիսիք են փրփրաձուկը և կոկորդիլոսները, թույլատրելի չեն։ Բացի այդ, աղտոտ սնվող կենդանիները, օրինակ՝ առնետներն ու անգղները, համարվում են հարամ իրենց սննդակարգի պատճառով։ Այս սննդային օրենքները ապահովում են, որ մուսուլմանները օգտագործեն մաքուր, էթիկական և առողջարար սնունդ։
Հալալ ռեստորաններ Հայաստանում
Երևանում կարելի է գտնել մի քանի հալալ ռեստորաններ, որոնք բավարարում են մուսուլման զբոսաշրջիկների սննդային պահանջները։
- Լիբան Ռեստորան
📍 Հասցե: Աբովյան 1/1, Երևան
«Լիբան» ռեստորանը առաջարկում է լիբանանյան և մերձավորարևելյան խոհանոցի տեսականի։ Այն առաջարկում է հալալ ուտեստների լայն ընտրանի, ներառյալ խորոված միս, հումուս, ֆալաֆել և քաբաբ։ Մթնոլորտը հարմարավետ է, իսկ սնունդը պատրաստվում է բարձրորակ բաղադրիչներով։
- Բեյրութ կաֆե
📍 Հասցե: Ամիրյան 4, Երևան
Սիրված վայր Մերձավոր Արևելքի խոհանոցի սիրահարների համար, «Բեյրութ» սրճարանը մատուցում է իսկական լիբանանյան ուտեստներ՝ հալալ մենյուով։ Առանձնահատուկ խորհուրդ է տրվում փորձել շաուրման, խառը խորովածի տեսականին և թարմ աղցանները։
- Թաբուլե Լիբանանյան ռեստորան
📍 Հասցե: Մաշտոց 7/1, Երևան
Եթե ցանկանում եք վայելել թարմ և համեղ լիբանանյան խոհանոց, «Թաբուլե» ռեստորանը հիանալի ընտրություն է։ Այստեղ մատուցվում են հալալ ուտեստներ, այդ թվում՝ խորոված գառան միս, ֆատուշ աղցան և համեղ մեզե տեսականի։
- Թանդուր ռեստորան
📍 Հասցե: Թամանյան 6, Երևան
«Թանդուր»-ը լավագույն ընտրությունն է Երևանում հալալ հնդկական խոհանոցի համար։ Մենյուն ներառում է համեմված կարրի, բիրյանի և թանդուրի ուտեստներ։ Խոհանոցում օգտագործվում է հալալ միս, ինչը ապահովում է անվտանգ և համեղ սնունդ մուսուլման զբոսաշրջիկների համար։
- Կիլիկիա Հալալ ռեստորան
📍 Հասցե: Մաշտոց 18, Երևան
Այս հայկական հալալ ռեստորանը մատուցում է տեղական և մերձավորարևելյան ուտեստների համադրություն, ներառյալ հալալ խորոված, գառան ուտեստներ և թարմ աղցաններ։ Գերազանց վայր է հայկական խոհանոցը հալալ ստանդարտներով վայելելու համար։
- Անուշ ռեստորան (Հալալ խորտիկների ընտրությամբ)
📍 Հասցե: Ամիրյան 7, Երևան
«Անուշ» ռեստորանը մատուցում է հայկական խոհանոցի ուտեստներ, որոնք հնարավոր է պատվիրել հալալ պահանջներին համապատասխան։ Չնայած ռեստորանը չունի պաշտոնական հալալ սերտիֆիկացում, կարելի է խնդրել, որ ուտեստները պատրաստվեն առանց ալկոհոլի և ոչ հալալ բաղադրիչների։
- Ալ Մայաս հայկական–լիբանանյան ռեստորան
📍 Հասցե: Տերյան 91, Երևան
Այս ռեստորանը համադրում է հայկական և լիբանանյան խոհանոցների լավագույն համերը, առաջարկելով հալալ մսային ուտեստների լայն ընտրանի, հումուս և համեղ քաբաբներ։ Այն ապահովում է հարմարավետ և էլեգանտ միջավայր ճաշելու համար։
Երևանում հալալ սնունդի հասանելիության մատչելիության համար խորհուրդ է տրվում գիշերակացը կազմակերպել հետևյալ վայրերում կամ դրանց մերձակայքում՝
📍 Հանրապետության հրապարակ – Մերձավորարևելյան ռեստորանների հարևանությամբ։
📍 Աբովյան փողոց – Միջազգային և հալալ ռեստորաններ։
📍 Մաշտոց պողոտա – Հալալ խանութներ և մարկետներ։
*Հայաստանում չկա պաշտոնական հալալ հավաստագրման գործընթաց, սակայն շատ Մերձարևելյան ռեստորաններ օգտագործում են ներմուծված հալալ միս։
*Սննդի հալալ լինելու մասին հնարավոր է հարցնել ռեստորանի անձնակազմին, իսկ խանութներում ստուգել արտադրանքի պիտակները։
